AİMSAD Dergisi - Sayı 38 (Eylül-Ekim)
AĞAÇ İŞLEME MAKİNE SANAYİCİLERİ DERNEĞİ AİM SAD DERGİSİ Eylül - Ekim 2021 83 hemen arkasında yer alır. Hoho Wien binası melez yapıda tasarlanırken, Mjo- sa Kulesi tamamen ahşap olarak ta- sarlandı. Tasarımına göre mantıklı ve makul olan yerlerde ahşap kullanılan HoHo’da büyük miktarda ahşaba yer verildi. Ladin tavanlar ve duvarlardan oluşan binada beton çekirdek hariç ze- min kattan yukarıya doğru yüzde 75 oranında ahşap kullanıldı. Kullanılan 4 bin 350 metreküp ahşaba karşılık gelen ağaç Avusturya ormanlarında 1 saat 17 dakikada yetişiyor. Yapısal ahşap, laminasyon teknikleriyle üretiliyor. Öncelikle keresteler tutkal ile lamine ediliyor. Ardından özel presler- de büyük bloklar haline getiriliyor. En sonunda da bloklar, kiriş ve kolon olu- yor. Buna blok presleme deniliyor. Mal- zemeler lamine ediliyor, sonra bunlar bir daha presleniyor ve ardından kulla- nılacağı yere göre kesip biçiliyor. Hatta kesilip biçilmeden önce yarı mamul ola- rak da bazı standart ölçülerde piyasaya sürülebiliyor. Bu sebeple gelecekte yarı mamul tarafında da ürün çeşitliliğinin artacağını öngörüyoruz. Diğer yandan yapısal ahşap, yangın tehlikesine kar- şı daha güvenli oluyor. Elbette, bunu yanmaya daha dayanıklı olmakla karış- tırmamak gerek. Ahşap tabi ki yanıyor. Fakat yapısal bir kolonu ya da kirişi (40-50cm çapında) yangın testine tabi tutuğunuz zaman, yapının merkezine yerleştirilen ısı sensöründeki sıcaklık 40 dereceyi geçmiyor. Yangında ahşap yapının dış çeperi karbonize (kömürleş- me) oluyor. Elbette, uzun vadede içi de yanıyor. Ancak baştaki mühürlemenin neticesinde yapının içerisinde kalan ah- şap kısım taşıyıcılığını koruyor. Böylece kurtarma operasyonu yapabiliyorsunuz. Ancak çelik yapılarda durum öyle değil. Örneğin; yedi katlı bir binanın üçüncü katında yangın çıktığında, çeliğin ısısı 500-600 derecenin üzerine çıktığı za- man taşıyıcılığını kaybediyor ve kurtar- ma operasyonu yapamaz hale geliniyor. Ahşap kullanıldığında ısının diğer or- tamlara yayılma hızı da düşüyor. Çelik- te ise durum daha kötü. Çeliğin yüksek ısı iletimi sonucu bir odada alev olmasa bile ortam sıcaklığı yeterli seviyeye ulaş- tığında içindeki yanıcı maddeler kendi- liğinden tutuşmaya başlayabiliyor. HoHo Viyana’nın ahşap yapısı, merdi- venleri ve asansörleri barındıran merke- zi beton çekirdeğe yerleştirilmiş ve inşa- at prefabrik ev prensibine göre yapılmış. Birkaç metre genişliğinde prefabrik dış duvar elemanları kurulmuş. Pencereler zaten hazır. Kısaca sistem şöyle ilerler; yapısal elemanlara ahşap destekler vida- lanır, işçiler bunlara betondan yapılmış kirişler ve üzerlerine tavan döşemeleri yerleştirirler. Destekli duvar elemanları, çapraz kirişler, tavan döşemeleri der- ken yapı kat kat yükselir. Son olarak, hava şartlarına karşı koruma olarak fi- ber çimento panelleri koyulur. Duvar elemanları, gelişmiş ahşap yapıya sahip yeni malzemelerden oluşuyor. Çapraz lamine ahşap (CLT) Viyana’nın yak- laşık 300 kilometre güneybatısındaki Mölltal’dan temin ediliyor. Burada fab- rikalar haftanın yedi günü 24 saat BSP ve CLT üretiyor. Önden dar ladin la- meller imalat salonuna giriyor, arkadan 20 metre kadar uzunluğunda, üç metre yüksekliğinde, masif ahşap paneller çı- kıyor. Bağlantı elemanları için kesikler milimetrik frezeleniyor, yüzey istendiği gibi fırçalanıyor, zımparalanıyor veya sırlanıyor. Yapısal ahşabın imalatına yönelik Avru- pa’nın en büyük baskı hacmine sahip (30x2.5x1.2 m) tam otomatik blok presleme hatlarından biri Avusturya’da bulunuyor. Toplam 60 metre olan hat 30 metrelik presleme uzunluğuna sa- hip. Tamamı yaklaşık 250 ton çelikten oluşuyor. Kullanıcı dostu bir ara yüzü var. Malzemenin hazırlandığı besle- me konveyöründen gelen iş parçasının ilerlerken lazer tarayıcılar ile algılanan görüntüsü iki boyutlu olarak ekrana yansıyor. Sonra bu görüntüye göre makinenin içerisindeki 90 adet hid- rolik silindirin her birinin basıncı ayrı ayrı kontrol ediliyor. Böylece pres, mal- zemenin üzerinde homojen ve sürekli bir basınç uyguluyor. Yani santimet- rekareye düşen basınç eşit tutuluyor. Makinenin içine girecek şekil taranıyor ve taramanın sonucunda bir hesaplama yapılıyor. Bu hesaplamayla her silindirin basacağı basınç otomatik olarak ayarla- nıyor. Böylece makine iş parçasının üze- rine eşit dağılımlı bir baskı uyguluyor. Endüstri 4.0 felsefesine uygun geliştiri- len bu makine barkodlarla iş parçalarını okuyor. İlerlerken sıcaklık, nem, özgül ağırlık, ahşabın cinsi, tutkal özellikleri, basınç değerleri gibi veriler kayıt altına alınıyor ve fabrikanın merkezi IT siste- minde takip ediliyor. Makine, IT siste- miyle haberleşerek süreçle ilgili sürekli bilgi paylaşımında bulunuyor. *** Kaynakça: Alman GEO Dergisi – Mayıs 2020. *Yazının devamı Kasım-Aralık 2021 sayımızda yayımlanacaktır.
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTIwNDM4Nw==